bouwstenen voor vorm, bouwstenen voor inhoud
Wodtke analyseert de visuele vocabulaires zoals Gray en anderen die definieerden en komt tot de conclusie dat die meest basale beeldelementen niet de meest belangrijke zijn om te identificeren. Het zijn bouwstenen voor vorm, niet voor inhoud. Dus in die zin gelijk aan letters. Maar het is op het niveau daarboven, die van het woord, dat er betekenis gegeven kan worden aan die (optelsom van) vormen.
Dus de visuele alfabets zijn in die zin inderdaad dat: letters die op zichzelf nog geen betekenis hebben. Het verschil tussen een vierkantje (vorm-letter) en een “a” (tekst-letter) is dat voor de “a” wel degelijk een eenduidige definitie voorhanden is. Een a is een a. Je kunt er van alles mee doen in hoe je 'm toepast (half, totaal, af, aaaaaah!) maar een a vervult altijd de functie van een a. Zo ook voor cijfers: het staat vast hoeveel we verstaan onder “3”. Vorm-letters zoals een “vierkant” of “cirkel” of “lijn” missen die eenduidige onderliggende definitie van wat er onder verstaan mag worden. Is dat cirkeltje nu een zon, gat, bal, luchtbel, hoofd of…? Is dat driehoekje een dak, tand, taartpunt, berg, tent of…?
(Zie hier waarom bij een kaart altijd een legenda gegeven wordt: dit omlijnde cirkeltje staat voor een plaats, dit gevulde driehoekje markeert een uitkijkpunt…)
Het ontbreken van een eenduidige betekenis-functie maakt dat visuele manieren om kennis mee weer te geven in de exacte wetenschappen met veel wantrouwen bejegend worden. Geschreven tekst en wiskundige notatie zouden de enige “pure” vormen van notatie zijn.
Echter, dat heeft de mensheid nooit weerhouden om alsnog veel kennis op te slaan middels visuele representaties. Kaarten, grafieken, tabellen, diagrammen, etc. Oftewel, het gebrek aan eenduidige definitie is meteen ook het voordeel. Oneindig vormbaar en op vele manieren te koppelen (middels legenda) aan expliciete betekenissen.
En dan nog: die hele visual alphabet oefeningen zijn vooral in de context van diagrammen/modellen relevant. Er zijn nog een aantal andere soorten tekeningen waar deze basis-definities amper een rol in spelen danwel vanuit een andere benadering (beeldelementen: punt, lijn, vlak, vorm…) benoemd worden.