Methiant: Y frwydr rhwng dysgu a gwybod
Roedd methiant yn bwnc trafod mawr gwpl o flynyddoedd yn ôl. Roedd hyn yn gyfleus iawn i mi, achos roeddwn i'n gweithio i gorff archwilio ar y pryd.
Bart Simpson yn taflu cacen yn y bin sydd gyda “O leiaf wnes ti drio” ‘di sgwennu arno
Y cysylltiad rhwng dysgu a gwneud
Mae'n grêt pan dy chi'n ffeindio modelau sy'n helpu pethau i glicio mewn i'w lle. Pan mae'n dod i fethiant, y model a wnaeth helpu fi mwyaf oedd Sbectrwm o Resymau dros fethiant gan yr Athro Amy C. Edmondson. Wnaeth symlrwydd y graffeg rili helpu mi i ddeall pryd mae rhywun yn haeddu bai am fethu, a phryd y mae’n ganlyniad i faterion system ehangach (clyw: os nad ydy'r person wedi trio gwneud llanast ar bwrpas, rhaid meddwl amdano’r modd priodol o weithio gyda rhywun sy'n gysylltiedig â methiant).
Mae'n werth gwrando ar bennod y bodlediad Squiggly Careers gyda'r Athro Edmondson. Mae yna ychydig o elfennau a gafodd eu hanwybyddu cwpl o flynyddoedd yn ôl. Y pwynt allweddol i mi oedd o gwmpas pwy sydd â'r fraint o allu methu. Mae fe mor amlwg wrth edrych yn ôl, ond wnes i ddim ystyried sut roedd fy agwedd i tuag at fethiant wedi cael ei siapio gan fy mraint i fel dyn gwyn syth. Mae'n llawer mwy diogel i fethu o fewn cyd-destun ble mae ganddo'ch y gofod a'r gefnogaeth emosiynol i wneud hynny.
Yr agwedd arall wnes i ffeindio'n ddiddorol oedd y drafodaeth ynghylch y gwahaniaeth rhwng dysgu a gwybod. Wrth i mi wneud fy ngwaith dros y blynyddoedd diwethaf, mae 'na adegau wedi pan rydw i wedi teimlo'n rhwystredig bod pobl wedi cymryd persbectif sy'n wrthwynebol iawn i mi ynglŷn â dysgu. Y gwir yw ein bod ni gyd yn gweld y byd trwy brism ein profiadau a’n rhagfarnau ein hunain, ac rydw i wedi bod yn ddigon ffodus i ennill fy mhrofiadau trwy ddulliau dysgu sydd y tu hwnt i'r brif ffrwd. Mae'r ymddygiadau a'r gweithgareddau rydw i wedi cael fy ngwobrwyo ar eu cyfer yn wahanol iawn i'r rhai y mae'r rhan fwyaf o bobl wedi cael cyfle i roi ar waith. Mae meddwl eto amdano hyn wedi fy helpu i i fod yn fwy hael wrth weld pethau o safbwyntiau eraill.
Mae'n cymryd amser a dyfalbarhad i ddad-ddysgu beth rydyn ni wedi dysgu yn y gorffennol, sef bod rhaid i ni wybod popeth am bopeth a bod methiant yn gywilyddus (rhywbeth rydw i wedi trafod mewn blogbost ar reoleiddio sy'n seiliedig ar drawma). Mae’n cymryd lot o waith caled i adeiladu diwylliannau dysgu cynhwysol ble mae’n wirioneddol ddiogel i fethu. Ond os rydyn ni'n mynd i greu gwasanaethau cyhoeddus sy’n addas ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain, mae rhaid gwneud hyn.