Liever gebonden
Een tijd geleden zag ik op tv tijdens een uitzending van De Wereld Draait Door enkele “boekdeskundigen” opperen dat, nu het e-book steeds populairder wordt, de 'echte' boeken specialer gemaakt zullen worden. Grote mooie boeken met hele schilderijen van illustraties werden er tijdens die uitzending getoond. Tot op heden zie ik er in de boekwinkel echter weinig van terug. De e-book verkopen stijgen nu ook niet meer zo spectaculair. Dat kan komen doordat een aantal grote bedrijven gestart is met ebook-abonnementen. Voor een tientje per maand mag je een heleboel boeken lezen, maar dan alleen onder een speciale verbinding met de winkel van het bedrijf. Het boek zelf kun je dan niet downloaden of opslaan en daarmee “in bezit nemen”. Maar het kan ook komen, doordat mensen, zoals ik, zich nu gaan realiseren dat met het kopen van e-books, je eigenlijk ook helemaal niets “in bezit neemt”. Het bedrijf waar je de e-books “gekocht” hebt, kan met een druk op de knop al je boeken verwijderen, of bepalen dat je ze in een bepaalde regio van de wereld niet mag lezen. Dat is rampzalig, tenminste, als je geen illegale backups van je ebooks gemaakt hebt. Maar een gewoon boek is en blijft je eigendom. En met name het feit dat je een fysiek boek gewoon kan weggeven of uitlenen, maakt het voor mij extra waardevol.
Kans
Toch hoopte ik dat uitgevers een beetje meer aandacht zouden gaan besteden aan het uitbrengen van fysieke boeken door de concurrentie van e-books of e-book-abonnementen. Maar ja, het geld voor e-books, leesabonnementen of fysieke boeken stroomt grotendeels het zelfde kassalaatje in, die van de uitgever. Het kan zelfs zo zijn, dat een uitgever op een e-book veel meer verdient dan op een fysiek boek omdat de productiekosten wellicht veel minder zijn. Ik weet het niet precies. Maar het is jammer voor de boekhandel. Die verdient voornamelijk aan fysieke boeken. Toch zie ik hier een kans liggen.
Dwang
Als ik een boekwinkel inloop zonder vast koopdoel, maar gewoon om eens rond te neuzen, te kijken naar de boeken, een paar regels of een paar pagina's van een boek te proeven, dan kijk ik met name naar gebonden boeken.
Honderden paperbacks in die winkel missen dan mijn aandacht. Waarom? Juist als e-book lezer ben ik verwend geraakt aan een licht boek om vast te houden. Een boek van duizend pagina's is niet zo gemakkelijk gedurende een paar uur te tillen. Dan leg ik het boek op een tafel of een steun, en dan is het weer gemakkelijk lezen... als het tenminste geen paperback is. Als je die probeert open te slaan, heb je grote kans dat het boek zich eigenzinnig weer meteen sluit. Dwing je het boek zich met geweld te openen, wat natuurlijk moreel discutabel is, dan heb je kans dat het breekt. Ik herinner me een groot studieboek uit mijn studententijd, een zware paperback van een Amerikaanse uitgever die helemaal uit elkaar viel tijdens het voorzichtig bladerend studeren. Je leert dan natuurlijk wel creatief met gehandicapte boeken omgaan, maar daar had ik eigenlijk niet om gevraagd. Een gebonden boek opent zich gewillig, en wil zichzelf heel graag laten lezen. Zo een boek heeft al weet van je leesstrubbelingen, en is stabiel en sterk genoeg om deze begripvol toe te staan. Daarom zijn gebonden boeken voor mij veel uitnodigender dan die starre eigenwijze paperbacks.
Band
Als lezer zou ik het fijn vinden om meer keuze te hebben uit gebonden boeken. Hopelijk gaat de boekhandelaar er op termijn inderdaad voor kiezen om geleidelijk de paperbacks uit de winkel te houden, en meer gebonden boeken te verkopen. Want voor mensen die de vijf euro extra voor een mooi boek niet kunnen betalen zijn er nu toch e-books? Zo kun je laten zien dat fysieke boeken er mooi en ambachtelijk uit kunnen zien. Haal dat gelijmd fabriekspapier dan uit de etalage. Dwing die uitgevers te tonen dat ze hun liefde voor boeken niet alleen met woorden belijden, maar ook door het maken van mooie, misschien iets duurdere, gebonden boeken. En schrijver, als je kunt, neem geen genoegen met een leesvodje. Want uitgevers houden in hun hart ook van boeken, ze hebben alleen last van een paar “enfants terribles” die een half procentje meer geld willen verdienen. Boeken worden op deze manier zo speciaal, dat je kunt zien dat de inhoud ervan er écht toe doet, omdat er aandacht aan de verschijningsvorm is besteed. Dan wil je als lezer het boek leren kennen, liefhebben, en deze liefde ook met anderen delen door deze schoonheid door te geven.