mistynotes

De werking van sociale media, het is nog steeds een “hot topic” in het nieuws. Vooral als het gaat om de macht van slechts een paar bedrijven om invloed uit te oefenen op de opinie van grote bevolkingsgroepen. De regering is bezorgd om desinformatie in deze ongecontroleerde media en wil daar iets aan doen. Volgens voorvechter voor behoud van privacy en controle over je eigen data Bits Of Freedom pakt de regering de desinformatie aan de verkeerde kant aan. Niet de communicatie zou het probleem zijn, maar de uitbundige vrijheid van de markt om munt te slaan uit sensatieberichten. Daarnaast is het recht op privacy een grote zorg voor menigeen. Zeker na het beruchte Cambridge Analytica schandaal, waarbij veel gegevens van Facebookgebruikers opengesteld waren aan derde partijen.

Netwerkeffect

Er zijn al veel Facebook-alternatieven geweest, en geen van de alternatieven is maar in de buurt gekomen van Facebook. Facebook heeft nu eenmaal het voordeel dat er al veel mensen een Facebook account hebben. Dat is het zogenaamde netwerkeffect. Voor jou als gebruiker zie je familie en vrienden ook op Facebook zitten, en waarom zou je dan een ander medium gaan gebruiken? Hoewel het niet gemakkelijk is om je te overtuigen om een ander medium te gebruiken wil ik het toch proberen.

#deletedFacebook

Zelf heb ik mijn Facebook-account verwijderd. Net als mijn Whatsapp en Instagram account. Dat betekent voor mij dat ik een paar mensen niet meer kan volgen, en dat ik contact op moet nemen met hen op een ouderwetse manier. Via e-mail of de telefoon. Hoewel ik het een beetje mis, dat ik de levens van deze enkelingen niet meer “realtime” kan volgen, voel ik me wel meer vrij om te doen en laten wat ik wil. Ik keek al niet lang in mijn Facebook-account, maar nu ik helemaal niet meer die mogelijkheid heb, voelt dat wel een stuk beter. Dat is eigenlijk wel raar. De drempel om te bellen of te mailen is wat hoger, het heeft meer een reden nodig, maar ik vind dat wel prima. Er is al genoeg spam, nietwaar? Hoe zou jij dat vinden? Stel je eens voor dat je niet meer aan Facebook vastzit. Kun je dat aan?

Ironie

Je gaat niet zomaar weg van Facebook. Dat begrijp ik helemaal. Zoals je ongetwijfeld weet, gaat Facebook niet voorzichtig om met je gegevens. Facebook verdient nou eenmaal veel geld aan je. Kijk eens even wat ik al een probleem had met een e-mail adres dat openbaar werd gemaakt. En dat is echt maar peanuts vergeleken met mensen die echt slachtoffer zijn geworden van identiteits-diefstal. Als je vindt dat je niets te verbergen hebt, zou je je eens kunnen afvragen of je dan wèl iets te beschermen hebt. Wat als iemand met je e-mail adres van alles gaat doen. Petities ondertekenen, accounts aanmaken. Het kan op sommige plekken kennelijk gemakkelijk. Facebook heeft ook mobiele telefoonnummers aan anderen verkocht. Die telefoonnummers waren bedoeld om het inloggen op Facebook veiliger te maken door de zogenaamde 2 factor autorisatie. Dat Facebook iets verkoopt, waarmee je denkt bij Facebook veiliger te zijn tegen aanvallen op je privacy is niet meer ironisch te noemen. Hoe moet je het dan noemen? De werkelijkheid is hier niet meer in een stijlvorm te vatten. En als je niet meer naar rede wil luisteren, probeer dan eens naar je intuïtie te luisteren. Zou je deze man jouw paspoort een tijdje in bewaring willen geven? Je hebt het niet in de gaten, maar deze man kan alles van je te weten komen, ook al denk je alle instellingen in Facebook goed ingesteld te hebben. Als hij wil, kan hij gewoon bij je gegevens. En hij kan ze ook verkopen. En... hij verkoopt ze dus ook.

Alternatieven

Er is al een aantal alternatieven. MeWe, Vero, Ello ... ik heb ze wel bekeken en soms geprobeerd. Maar het deed me op de een of andere manier helemaal niets. Alleen Diaspora en Mastodon konden me verleiden om wat te proberen. Dat was ook het geval met Okuna. En ik moet je eerlijk bekennen: ik ben met Okuna afgegaan op mijn intuïtie. Misschien is het omdat ik in de alpha release en nu in de beta release meedoe in deze community. Dat kan. Je moet je er thuis voelen. Er is niemand van mijn familie op dit medium. Zelfs mijn vrouw heb ik niet gevraagd om mee te doen. (Ze heeft wel speciaal voor mij een account op Signal aangemaakt, omdat ik Whatsapp vaarwel zei). Ik denk dat het nog eerder ligt. Ik “geloof” in de mensen die dit initiatief hebben genomen om een sociaal medium te bouwen dat veilig is. Mocht je deze app ook willen uitproberen, dan kan ik je een uitnodiging geven.

Veilig

In onze wereld waarin er steeds grotere bedrijven zijn, die een paar miljoen euro een klein bedrag noemen, is het voor de kleine mens, zoals jij en ik, eigenlijk gevaarlijk ons in te laten met deze wolven. Ik besefte dit pas echt goed, toen ik van Amazon een e-mail kreeg, dat vriendelijk begon, daarna onvriendelijk een aantal bedreigingen uitte, om vervolgens weer heel vrolijk af te sluiten. Het beeld kwam in me op van de grote boze wolf die vriendelijk probeert te doen tegen Roodkapje, maar zijn gemeenheid in het gesprek niet kan verbergen. Amazon heeft op dit moment het account dat met mijn e-mail adres is aangemaakt voor mij onbereikbaar gemaakt. Ik kan het niet meer verwijderen. Ze zullen best in hun officiële 'recht' staan, maar ik voel wel dat mijn e-mail adres, dat toch eigenlijk een stukje van mij is, is gegijzeld. Hetzelfde gebeurt niet alleen met personen, maar zelfs met organisaties. Oracle is ook zo'n groot bedrijf. Het heeft in 2009 het eigenaarschap van Java gekocht, en het heeft er nu licenties aan geplakt. Niet voor particulieren, gelukkig. Overheidsinstanties hebben nu problemen met Oracle gekregen. Men spreekt al van wurgcontracten. En eigenlijk is het toch ons belastinggeld dat hier nu verloren dreigt te gaan. Bij grote bedrijven verdwijnt het respect voor de klant. Dat is al bekend sinds men de term “monopolie” heeft uitgevonden. Dat betekent voor mij, dat je als kleine particulier niet echt veilig kunt zijn met Google, Amazon, Facebook, Apple of Microsoft (GAFAM). Voor de duidelijkheid: ik denk niet dat deze bedrijven je opzettelijk een hak gaan zetten. Maar als je gegevens niet goed beschermd zijn, dan kunnen er altijd criminelen zijn, die je identiteit aannemen en hun louche zaakje onder jouw naam uitvoeren. En dan mag jij proberen de advocaten van GAFAM eronder te krijgen. Succes! Vergezocht? Weet jij wie jouw mobiele telefoonnummer, of e-mail adres, nu heeft, sinds meneer Zuckerberg die verkocht heeft? En weet jij welke hacker dat gaat gebruiken?

Kleine gemeenschappen

Okuna, net als bijvoorbeeld Diaspora of Mastodon heeft deze gevaren niet in zich. Hun eerste aandacht in het ontwerp voor het medium is de gebruiker, en niet de manier om geld te verdienen. Daarom is de programmacode door iedereen te controleren. En ook als je geen programmeur bent, geloof maar dat er genoeg mensen zijn die de code bekijken. Al is het alleen maar voor een “moment of fame”, of om een fout of een “glitch” te ontdekken. Deze media:

• hebben geen verborgen algoritmes,
• hebben geen advertenties,
• zijn gemaakt voor privacy,
• hebben een openlijk verdienmodel,
• hebben openlijke programmeercode.

Wat een rust en veiligheid straalt hiervan uit!. Wil je dat ook niet, dan? Denk er nog maar eens over na. Als er al een “baas” is van Okuna, Mastodon of Diaspora, die verzamelt echt geen extra profielgegevens. Vergeleken met Facebook zijn dit ook maar kleine gemeenschappen. Maar is het wel zo slecht dat ze klein blijven? Het is helemaal niet erg als er veel kleinere gemeenschappen zijn. Het is in ieder geval beter dan één applicatie van een bedrijf dat alle macht heeft. Het zou mooi zijn als al deze gemeenschappen onderling zouden kunnen communiceren. Enkele kunnen dat al door een tussenliggend communicatieprotocol (activitypub voor Mastodon en Diaspora bijvoorbeeld). Maar ik denk dat het niet in de lijn van verwachting ligt dat Facebook een stabiele API gaat verzorgen om van buiten Facebook te kunnen posten. Want dan gaan mensen al gauw op een ander en veiliger sociaal medium zitten en “crossposten” naar Facebook, waar ook een groot aantal van hun vrienden zijn. En dat betekent dan een groot verlies aan inkomsten, want de tijdlijn met de advertenties op Facebook blijven onbekeken. Facebook zal dit alleen maar onder dwang doen. Toch is het helemaal niet onlogisch om van Facebook te vragen om mee te werken aan een goede internet-infrastructuur. Alleen kunnen we dat alleen maar via de politiek en de wet voor elkaar krijgen.

Rust

Natuurlijk is het een hele stap om van Facebook weg te gaan. Eigenlijk zou je je vrienden ervan moeten overtuigen hetzelfde te doen, en met je mee te gaan. Ik had die moed en overtuigingskracht niet. Maar wellicht heb jij dat wel. En ook als je je vrienden niet meekrijgt, en je teruggeworpen bent op ouderwetse communicatiemiddelen. Je voelt je thuis in dat nieuwe medium, en je voelt je veilig omdat er geen advertenties zijn, niemand bij je gegevens kan komen en niemand je probeert te manipuleren met algoritmes. Hoe sereen is dat? Het is tijd voor een meditatie!

#okuna #mastodon #diaspora #fediverse #activitypub #facebook #socialmedia #privacy #security